به گزارش صدای بورس، در سال ۷۸ که ناظر معاملات سازمان کارگزاران بودم و جناب دکتر میر مطهری دبیرکل سازمان بودند قابلیت اعمال نوسان قیمت سهام یا دامنه نوسان قیمت و لات معاملاتی را که در سامانه موجود بود به اجرا درآوردیم از یک ریال و چند ریال شروع شد و به درصد نوسان تبدیل شد .
به مرور زمان بعنوان ابزاربازدارنده ای برای تطبیق اطلاعات ارسالی از سوی ناشرین با قیمت سهام و سپس برای کنترل جو عمومی روند معاملات و شاخص تبدیل شد و جایگاه باصطلاح علمی ومتاسفانه جزء تفکیک ناپذیر معاملات بورس شد .
سیر تکاملی ان از محدوده ۱ ، ۲ و ۴ درصد اغاز و بمرور زمان به قانون تبدیل شد.این موضوع شاید در سایر بازارهای مالی کشورها اجرا میشود اما در حال حاضر جزء مبتدی ترین و ناکارآمد ترین روشها را داریم ، هرچند نسبت به گذشته و دوره های پیشین شکل و وجاهت قانونمند تری پیدا کرده است .
حساسیت بی دلیل به شاخص به مرور زمان این انتظار را از سازمان بورس بوجود آورده است که متولی جریان و روند قیمت سهام و شاخص ، سازمان بورس است ! حتی در برخی موارد و رفتارهای هیجانی مسولین اقتصادی سازمان را مجبور به اعمال هرگونه سیاست می نمایند که بتوان روند معاملات و شاخص را مدیریت کرد. مطالعه مقاله "تحلیل رفتارشناسی در بورس" را پیشنهاد می کنیم.
تشابه زیادی با این مساله به نظر بنده شباهت زیادی با فلسفه قیمت گذاری دستوری در حوزه تعیین نرخ فروش برخی محصولات و کالاهای ضروری دارد.
بیشتر بخوانید:
افزایش هزینه های درمان، چالش جدید کارگران
در حال حاضر تصمیمات متخذه در حوزه اقتصاد کشوربه نوعی در همه بخشهای اقتصادی سایه افکنده و بازار سرمایه نیز متاسفانه از این موضوع مستثنی نیست و بعنوان یکی از ابزارهای اعمال سیاست اقتصادی با محوریت حمایت از بازار پول مورد استفاده قرار میگیرد .
تامین مالی دولت تحت عنوان انتشار اوراق که خریداران خاص دارد و علیرغم شکل ظاهر که بمنظور کاهش نرخ بهره و ساماندهی بازار پول مطرح است و مورد استفاده قرار میگیرد ، موجد تخصیص نقدینگی سرشار از سوی نهادهای خاص و هماهنگ با سیاستهای اقتصادی دولت و موجب کمبود نقدینگی برای بازار سازی شرکت های بورسی گردیده است .
بدیهی است با توجه به اعلام میزان بدهی دولت توسط مسولین اقتصادی ، دسترسی به منابع قابل توجه تر و بیشتر از طریق بازار سرمایه موجب انباشت و فزونی بدهی دولت و درنهایت بزرگتر شدن دولت که نقض اصل ۴۴قانون اساسی است خواهد شد . هرگونه محدودیت در نظام معاملات موجب کاهش ضریب نقدشوندگی و حجم معاملات میشود.
ضمن اینکه ریسک خودساخته به جمیع ریسکهای سرمایه گذاری در بورس اضافه خواهد شد و اتکا به تحلیل در خرید و فروشها و جریان معمول معاملات را بشدت کاهش می دهد. حساسیت بی دلیل به شاخص به مرور زمان این انتظار را از سازمان بورس بوجود آورد که متولی جریان وروند قیمت سهام و شاخص است. در مقاله "آموزش نوسان گیری" به آموزش نحوه محاسبه نوسان پرداخته ایم که مطالعه آن می تواند مفید باشد.
در حال حاضر کاهش محدوده نوسان از ۱۰ درصد به ۸ درصد یکی از دلایل افت حجم معاملات است بخصوص نامتقارن بودن آن به سمت مثبت عامل اصلی کاهش انگیزه خریداران بالقوه سهام است چنانچه این دامنه تغییر یابد ومقدمتا ۶+و - لحاظ گردد مطمینا روند ورود نقدینگی و علاقه سرمایه گذاران افزایش خواهد یافت ایده آل ترین دامنه + و- ۱۰ درصد است.
از سیاستهای اقتصادی کنونی و محدود تر نمودن جریان معاملات در بورس را میتوان گامی در جهت رونق بیشتر معاملات اوراق بدهی دانست . اوراقی که صرفا درجهت دستیابی به نقدینگی برای دولت است .
نوسان قیمت سهام به چه معنا است؟
در چند سال اخیر، افراد زیادی وارد بازار بورس شده‌اند و قصد سرمایه گذاری در این بازار را دارند. به همین دلیل توجه به این حوزه افزایش چشمگیری پیدا کرده است. یکی از تعاریف ابتدایی و بسیار مهم که باید آن را بدانیم، دامنه نوسان یا نحوه نوسان قیمت سهام است. در واقع بازهای وجود دارد که در این دامنه، بهصورت روزانه، قیمت سهام میتواند تغییر پیدا کند و موجب کاهش یا افزایش آن شود.
پس تا به اینجای کار متوجه شدیم که دامنه نوسان چیست و چه تعریفی دارد. در ادامه سعی شده است تا اهمیت وجود دامنه نوسان را برای شما بیان کنیم. از همین رو، توصیه میشود تا ادامه مطالب را در این زمینه از دست ندهید.
اهمیت وجود نوسان قیمت سهام در بازار بورس
در همین ابتدای کار، ممکن است این سؤال برای شما به وجود بیاید که دلیل وجود نوسان قیمت سهام چیست و چه کاربردی دارد؟ در ادامه سعی شده است تا به پاسخ این سؤال کلیدی و مهم بپردازیم.
بهتر است بگوییم که در زمان نوشتار این مطلب، دامنه نوسان بورس تهران در بازار اصلی بورس و فرا بورس بین +- 5 در نوسان است. این یعنی اینکه، در هر روز کاری که بین شنبه تا چهارشنبه است، قیمت سهام میتواند 10 درصد نوسان داشته باشد. همچنین وجود دامنه نوسان قیمتی، دلایلی دارد که در ادامه آن را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
در واقع به دلیل اینکه بازار بورس تهران در مقایسه با بازار فارکس یا بازار بورس نیویورک و اکثر کشورهای اروپایی، دارای ارزش معاملاتی پایین‌تری است و به اصطلاح عمق کمتری دارد، در صورت نداشتن دامنه نوسان، ممکن است در یک روز نوسانات زیادی را تجربه کند که منجر به از دست رفتن سرمایه بسیاری از افراد شود. مطالعه مقاله "اصطلاحات بورس فارکس" را به منظور آشنایی بیشتر با اصطلاحات بورس توصیه می کنیم.
البته به دلیل اینکه ایران در خاورمیانه بنا شده است و مشکلاتی نظیر جنگ و تحریم همواره کشور را تهدید می‌کنند، نبود دامنه نوسان، ممکن است موجب نوسانات بسیار زیادی شود که تا سال‌ها امکان جبران آن وجود نداشته باشد.
همچنین بازار بورس تهران، یک بازار نوپا است و به دلیل اینکه افراد تازه کار زیادی در سال‌های اخیر وارد آن شده‌اند، ممکن است اشتباهاتی را در زمان خرید یا فروش انجام دهند که دامنه نوسان به آن‌ها کمک می‌کند تا این اتفاق برای آن‌ها نیفتد.
مثال عینی: در این بخش سعی کردیم تا با یک مثال عینی، اهمیت دامنه نوسان را خیلی بهتر برای شما توضیح دهیم. در سال 99، سهام صندوق‌های ETF، بدون دامنه نوسان کار خود را پیش می‌بردند، تا زمانی که صندوق دولتی دارا یکم عرضه شد و قیمت هر سهم آن 30 هزار تومان کشف قیمت شده بود.
در همان روزها افراد زیادی سهام خود را به دلیل یک اشتباه سهوی و وارد کردن یک صفر کمتر، یک دهم قیمت واقعی فروختند. از آن روز، صندوق های سرمایه گزاری نیز دارای دامنه نوسان شدند و اهمیت ویژه دامنه نوسان مشخص گردید.
دامنه نوسان سهام ها در بازار بورس
اگر بیشتر بخواهیم درباره نوسان قیمت سهام صحبت کنیم. باید بگوییم که دامنه نوسان موجب کاهش ریسک سرمایه گذاران و در نتیجه جذب افراد بیشتر در این بازار شده است. علاوه بر بازار بورس، بازار فرا بورس، بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز رنگ نیز وجود دارند که دامنه نوسانات متفاوتی را با توجه به ریسک سهام‌ها دارا هستند و در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم.
- نوسانات بازار بورس: -+5
- نوسانات بازار فرابورس: -+5
- نوسانات بازار پایه زرد: -+3
- نوسانات بازار پایه نارنجی: -+2
- نوسانات بازار پایه قرمز: -+1
- نوسانات صندوق‌هایETF: -+10
توجه کنید که هرچه ریسک بخشی پایین‌تر باشد، دامنه نوسان بزرگ‌تری نیز دارد. معمولاً سهامهای بازار پایه، صورت‌های مالی خود را بسیار نامنظم ارائه می‌دهند یا اینکه دارای زیان انباشته بالایی هستند، به همین دلیل شامل دامنه نوسان بسیار محدودتری می‌شوند تا از زیان بزرگ سرمایه گذاران جلوگیری کنند. در صورتی که درباره سود و زیان انباشته به دنبال اطلاعات بیشتری هستید مطالعه مقاله "سود انباشته" می تواند مفید باشد.
نکات مهم در ارتباط با نوسان قیمت سهام بدون محدودیت
توجه کنید که در مواردی خاص، دامنه نوسان برای تمامی سهامهای موجود در بازار بورس دو برابر میشود یا اینکه بهطورکلی برای یک روز معاملاتی برداشته میشود و سهام ممکن است جهش یا ریزش بالایی را نیز تجربه کند.
باز شدن سهام پس از مجمع عادی سالیانه
شرکت‌ها موظف‌اند تا سالی یکبار مجمع بورس تشکیل دهند و در ارتباط با فعالیت‌های شرکت صحبت کنند. توجه کنید که یکی دو روز پس از مجمع، سهام بدون دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد ولی در روزهای بعد دوباره دامنه متقارن خواهد داشت. اگر درباره تغییر قیمت سهام به دنبال اطلاعات بیشتری هستید مطالعه مقاله "قیمت سهام بعد از مجمع چگونه تغییر می کند" را توصیه می کنیم.
افشای اطلاعات با اهمیت الف
در برخی از موارد نیز، اگر اتفاقی در شرکت رخ دهد که تأثیر زیادی در سودآوری شرکت داشته باشد، سهام با افشای اطلاعات الف و بدون دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد. به طور مثال: اگر شرکت افزایش نرخ فروش بیش از 20 درصدی را ثبت کند یا اینکه در مزایده بزرگی برنده شود، سهم به این شکل بازگشایی خواهد شد.
رفع گره معاملاتی
در صورتی که سهام یک شرکت، به مدت بیش از 10 روز کاری معامله نشود و قیمت سهام افت یا رشدی را تجربه نکند، مشمول گره معاملاتی خواهد شد. البته در این صورت، سهام شرکت بدون دامنه نوسان باز نخواهد شد، اما دامنه نوسان دو برابر خواهد شد. به طور مثال اگر سهام کسرام نوسان ده درصدی دارد، در روز گره معاملاتی، نوسانات بیست درصدی را تجربه خواهد کرد تا معاملات بهتر انجام شود.
فردین آقابزرگی
نظر شما